NORDIN BATIK

NORDIN BATIK SDN BHD

(oleh : Noor Iskandar Dzulkernain Shah)

PENGENALAN

    Bidang keusahawanan merupakan salah satu bidang yang sangat penting bagi mana-mana negara di dunia ini. Ini kerana keusahawanan merupakan salah satu bentuk disiplin ilmu yang menjadi tonggak kepada perkembangan, pembangunan dan pertumbuhan ekonomi bagi sesebuah negara. Masyarakat yang mempunyai paling ramai usahawan dianggap sebagai sebuah kumpulan masyarakat yang sempurna, berbakat, berdisiplin, berdikari, berjaya dan lebih maju dari segi perkembangan mental dan sosio-ekonominya. Menjadi seorang usahawan yang berjaya bukanlah satu tugas yang mudah. Namun, ianya juga bukanlah satu tugas yang sukar untuk dicapai. Dalam membentuk individu menjadi seorang usahawan berjaya, mereka haruslah memahami konsep asas keusahawanan dan memiliki ciri-ciri yang seharusnya ada pada usahawan berjaya. Golongan usahawan memainkan peranan di dalam membantu menggerakkan pertumbuhan ekonomi dan meningkatkan daya inovasi sesebuah negara. Ini kerana, tanpa kehadiran usahawan, maka banyak sumber alam tidak dapat dimanfaatkan sepenuhnya, dan kerugian sumber akan berlaku. Usahawan juga merupakan daya penggerak penerokaan bidang-bidang baru dan terkini selari dengan kehendak masyarakat. Peranan usahawan itu sendiri dalam menyediakan menyediakan ruang-ruang dan peluang-peluang perniagaan dan pekerjaan kepada masyarakat sekeliling tidak boleh dipertikaikan. Justeru itu, usahawan dianggap sebagai pemangkin dan pemacu terpenting dalam proses pertumbuhan ekonomi sesebuah negara dan kehadiran usahawan sememangnya amatlah diperlukan.

Tugasan ini membincangkan hasil temuramah saya bersama usahawan batik yang berjaya di Kelantan iaitu Tuan Haji Nordin Bin Mahmood. Tugasan ini juga menghuraikan  ciri-ciri yang ada pada beliau sehingga menjadi seorang usahawan batik yang berjaya bukan sahaja di negeri Kelantan malah di Malaysia.

BIODATA TUAN HAJI NORDIN BIN MAHMOOD

Tuan Haji Nordin Bin Mahmood, dilahirkan pada 24 September 1949, di Jalan Gajah Mati, Kota Bharu, Kelantan berusia 67 tahun merupakan Pengerusi Eksekutif Wisma Nordin Group. Beliau menetap di Lot 1905, Jalan Wakaf Stan, Kubang Kerian, Kota Bharu, Kelantan. Mendapat pendidikan awal di Sekolah Rendah Padang Garong, Kota Bharu dan beliau telah melanjutkan pelajarannya di Sultan Ismail College (SIC). Penglibatan beliau di dalam bidang batik mula timbul sejak dari zaman kanak-kanaknya lagi, di mana beliau telah terdedah kepada dunia batik. Sebenarnya, batik telah menjadi sebahagian daripada hidup Tuan Haji Nordin kerana bapanya, iaitu Haji Mahmood bin Muhammad sendiri adalah seorang penggiat batik di sekitar awal  40-an. Haji Mahmood telah menjadikan batik sebagai sumber pendapatan utama keluarga dengan membuat sarang batik (batik cop) dan mengusahakan batik secara tradisional di bawah rumahnya, di Jalan Gajah Mati bersama seorang pekerja, yang mana ia diusahakan secara kecil-kecilan.

Berkat dari pemerhatian sejak kecil, minat Tuan Haji Nordin terhadap batik mula tersemai. Pada tahun 1963, beliau telah mula membantu bapanya di dalam pembatikkan, dan kemudian telah keluar mencari pengalaman berniaga batik bersama bapa saudaranya sendiri, Tuan Haji Muhammad Amin bin Idris. Pada tahun 1968 hingga 1972, beliau bekerja sebagai jurujual di kedai bapa saudaranya yang terletak di Pasar Lama Kota Bharu, atau lebih dikenali sebagai ‘Pasar Zink Merah’. Dalam tempoh tersebut, beliau merebut peluang untuk mencari pengalaman dalam bidang perniagaan batik.

Selepas lebih empat tahun bekerja sebagai jurujual, Tuan Haji Nordin telah membuat keputusan untuk mengambil upah membuat batik sendiri, sekaligus mewarisi tradisi batik dari bapanya. Dengan bermodalkan RM500.00, beliau telah membuka tapak di Kampung Sireh dengan menubuh sebuah kilang dan diusahakan dengan dibantu oleh tiga orang pekerja.Beliau membuat batik secara mengambil upah dari pembatik-pembatik di sekitar Kota Bharu selama lebih kurang lima belas tahun. Berkat kesabaran, komited yang tinggi, dan idea yang kreatif, beliau berjaya bertahan dan muncul sebagai penggiat batik yang tersohor di Kelantan.

Pada tahun 2002, beliau memenangi tempat kedua bagi Anugerah Tokoh Usahawan Kraf 2002 Peringkat Akhir, sebagai ahli Persatuan Pembatik-pembatik Kelantan dan aktif sebagai ahli persatuan amal. Sebagai seorang ketua keluarga, beliau merupakan seorang suami dan bapa yang penyayang dan bertanggungjawab. Isteri beliau, Puan Hjh. Asiah Bt Mohd Zain, merupakan pengurus pusat jualan Nordin Batik di Bazaar Buluh Kubu. Bapa kepada enam orang cahaya mata ini, telah berjaya membesarkan anak-anak beliau, dan menjadikan mereka sebagai bakal pewaris kepada perniagaan beliau, yang mana anak sulung beliau, Azlinda bt. Nordin telah dilantik sebagai Pengurus Showroom Nordin Batik Sdn. Bhd,  anak keduanya iaitu Fadli B. Nordin di pertanggungjawabkan menjaga dan menyelia kilang kedua yang terletak di Kg. Penambang, Jalan PCB, Kota Bharu, manakala anak ketiganya iaitu Azlizan Bt Nordin pula bertindak sebagai Pengurus Pentadbiran Paloh Inn. Aziana Bt Nordin pula merupakan anak ke empat ,memperolehi Diploma Kesetiausahaan daripada Universiti Teknologi MARA Cawangan Dungun, Terengganu. Manakala anaknya yang kelima iaitu Mohd. Faizal, bertanggungjawab ke atas kerja-kerja pembinaan bagi projek terbaru Tuan Haji Nordin iaitu industri burung layang-layang. Seterusnya anak bongsu beliau, Nur Afiqah masih lagi menuntut di institusi pengajian tinggi.

  

LATAR BELAKANG SYARIKAT NORDIN BATIK SDN BHD

    Nordin Batik Sdn Bhd adalah sebuah syarikat bumiputera hak milik penuh dan beroperasi  di bawah naungan Tn Haji Nordin b. Mahmood. Ianya telah ditubuhkan pada tahun 29 Oktober 1993. Nordin Batik telah menjadi syarikat batik yang terulung di negeri Kelantan apabila wujudnya Wisma Nordin yang terletak pada di Lot 74, Kampung Paloh Pintu Geng, Kota Bharu, Kelantan yang mana bernilai lebih dari 2 juta.

Setelah melalui pelbagai rintangan dan jatuh bangun dalam industri batik serta mendapat persaingan yang sengit daripada pengusaha-pengusaha batik disekitar Kota Bharu, Tuan Haji Nordin telah mengambil langkah yang berani pada masa yang tepat untuk mengembangkan lagi empayar perniagaannya dengan menubuhkan Wisma Nordin. Di bangunan Wisma Nordin juga terletaknya Showroom Nordin Batik iaitu merupakan sebuah pusat jualan kraftangan yang pertama seumpamanya di Bandar Kota Bharu.

Tuan Haji Nordin juga terus mengusahakan produk ini kerana ianya telah menjadi sebahagian daripada hidup beliau selain bagi membangunkan produk tempatan supaya lebih dikenali penduduk serta pelancong.

CIRI-CIRI USAHAWAN YANG ADA PADA TUAN HAJI NORDIN

    Hasil daripada pemerhatian dan temuramah bersama Tuan Haji Nordin, dapat di simpulkan di sini ciri-ciri usahawan yang ada pada diri beliau yang mana telah menjadikan beliau seorang usahawan batik yang berjaya.

1. BERINISIATIF

    Tuan Haji Nordin adalah seorang usahawan yang mempunyai inisiatif untuk memulakan dan mewujudkan industri batik di Kelantan walaupun pada masa itu tidak ramai pengusaha batik di Kelantan. Beliau telah pun memulakan perusahaan batik ini semenjak 1972, bertempat di Kampung Sireh, Kota Bharu dengan 3 orang pekerja. Pengeluaran pada masa itu bertumpukan kepada batik sarong dan batik ela. 

Pada tahun 1993, beliau menubuhkan syarikat Nordin Batik Sdn Bhd bagi tujuan mengilang dan mengedar batik tradisional untuk pasaran di dalam dan di luar negeri Kelantan. Ianya ditubuhkan tambahan kepada perniagaan yang dahulunya didaftarkan dibawah Ordinan Perniagaan 1956 sebagai pemilik tunggal pada 1hb. Sept. 1981. Dengan kegigihan dan ketabahan pemiliknya, syarikat ini telah berkembang maju tahun demi tahun di dalam perusahaan batik tradisional.

Beliau bersikap proaktif dengan mencari peluang dalam pasaran serta memenuhi permintaan pasaran bergantung kepada corak batik terkini untuk bersaing dengan pengusaha tempatan yang lain. Beliau juga mencari maklum balas dari pelanggan untuk memenuhi permintaan baru pelanggan.

2. BERSIKAP TRANSFORMASI

    Pada awalnya, pengilangan dibuat dengan 15 orang pekerja. Syarikat mendapat bekalan kain putih dari  Koperasi Pembatik - Pembatik Kelantan Berhad untuk mengilang batik sarong dan batik ela. Tahap pengeluaran adalah sebanyak 15-20 pasang sehari. Kerja-kerja ini dilakukan secara mengambil upah dari pembatik-pembatik di sekitar Kota Bharu. Syarikat terpaksa berpindah ke Kampung Pintu Geng, Kota Bharu, kerana proses pembesaran di mana tempat lama didapati tidak lagi sesuai kerana sempit. Pada masa tersebut, bilangan pekerja telah meningkat lebih dari 50 orang dengan kuantiti pengeluaran melebihi 100 meter sehari.

Syarikat memasuki era baru di dalam industri batik tradisional dengan mengeluarkan batik tulis yang terdiri dari kain sutera Jacquard, Rayon Jacquard dan Rayon Fuji.

Syarikat telah dilesenkan sebagai pengilang berlesen    dibawah Seksyen 13, Akta Cukai Jualan. Syarikat telah diberi kebenaran oleh Jabatan Kastam dan Eksais DiRaja untuk mengimport kain putih dari China dan Singapura tanpa bayaran cukai jualan. Di samping itu, syarikat juga diberi pengecualian duti import oleh Perbendaharaan Malaysia untuk tujuan yang sama. Jumlah pekerja meningkat kepada 80 orang dan pengeluaran meningkat kepada 120 pasang sehari (480 meter). Bilangan pekerja bertambah kepada 110 orang seiring dengan pertambahan permintaan di mana pengeluaran meningkat kepada 440 pasang sehari (1760 meter). Syarikat telah menambahkan bilangan pekerja kepada 140 orang dengan purata pengeluaran di antara 550 – 750 pasang sehari dengan penggunaan kain putih di antara 2200 hingga 3000 meter sehari dan semuanya adalah terdiri daripada kain sutera yang diimport terus daripada negara China.

3. PEKA DENGAN PENGARUH PERSEKITARAN

    Perkembangan fesyen terkini menjadikan industri batik semakin berkembang dengan pelbagai idea yang dihasilkan oleh pelukis batik adalah sangat berdaya saing. Ini salah satu faktor mengapa pengurusan harus sentiasa peka dengan keadaan semasa. Persekitaran memainkan peranan penting dan amat dititikberatkan oleh Tuan Haji Nordin dalam memastikan kualiti batik yang dihasilkan benar-benar memberi kepuasan kepada citarasa pelanggan. Syarikat beliau sentiasa bertungkus lumus bagi memastikan produk mereka sentiasa mendapat tempat dihati pelanggan dengan pelbagai variasi corak yang terbaru dan terkini.

Beliau juga memastikan suasana tempat mencanting batik atau tempat  melukis batik mempunyai ruang yang mencukupi dan luas supaya ianya dapat memberi keselesaan kepada pelukis batik agar dapat menterjemahkan serta menghasilkan batik yang bermutu nilainya.

4. KEUPAYAAN MENGURUS

    Tidak semua orang boleh mengurus. Tuan Haji Nordin berkebolehan untuk merancang, mengorganisasi, mengarah dan mengawal aktiviti-aktiviti perniagaan beliau sehingga kerkembang sehingga ke hari ini. Aspek pengurusan yang ada pada beliau berjaya menaikkan imej syarikat, membentuk disiplin para pekerja dan seteruskan menjadikan mereka pekerja yang cekap dan efisyen. Selain daripada itu, para pekerja dilatih untuk mengetahui tentang mutu kain, warna, fabrik dan sebagainya.

Secara tidak langsung, beliau bejaya membantu ekonomi masyarakat tempatan dengan memberi peluang pekerjaan kepada mereka dalam penghasilan produk batik.

Beliau juga memastikan setiap produk yang dihasilkan disusun dengan lebih teratur, lebih kemas agar ianya mampu menarik minat pelanggan untuk melihat hasil keluaran batik.

5. MENYELESAIKAN MASALAH SECARA KREATIF

    Kebanyakan masalah pengusaha batik adalah bermula daripada persaingan dalam pasaran. Selain itu, lokasi firma haruslah strategik dan memudahkan para pelanggan untuk singgah selain kurangnya publisiti, iklan serta promosi. Selain itu, masalah faktor cuaca menjadi pemangkin kepada warna dalam menghasilkan corak dan batik yang menarik serta eksklusif. Selain itu, masalah kelembapan dan kegawatan ekonomi telah melanda negara, semua perniagaan menjadi lembap, begitulah juga dengan perniagaan industri batik menerima nasib yang sama.

Walau bagaimanapun dengan pengalaman yang ada pada En. Nordin Mahmood, beliau masih lagi bertahan untuk mengeluar dan memasarkan keluaran kilang beliau. Di samping itu, beliau juga telah berjaya mengubah haluan corak batik daripada corak lukis tangan kepada corak stensil (skrin printing – manual) yang menjadi kesukaan orang ramai. Skrin printing menggunakan meja meja panjang dan mampu mengeluarkan 2000 meter sehari jika perlu.

6. MENITIKBERATKANMUTU KERJA YANG TINGGI

    Tuan Haji Nordin sentiasa memberi peluang kepada pekerja beliau untuk mencurahkan idea mereka bagi menghasilkan batik yang lebih bermutu. Menurut beliau, semangat harus diberikan kepada mereka bagi mendapatkan hasil kerja yang lebih baik. Di samping itu, syarikat juga menggunakan mesin clureng dari Pekalongan, Indonesia untuk proses pengeringan dan mesin ini mempunyai pengilat khusus untuk pengeluaran batik sarong dan batik jawa tulin.

Beliau juga sentiasa mengenal pasti jenis kain yang bermutu dan diimport. Kebanyakan kain yang diimport adalah dari China. Jenis kain juga dikelaskan mengikut gred-gred yang tertentu. Gred yang mahal akan menghasilkan batik yang mahal dan bermutu nilainya.

 7. MENCARI PENGALAMAN DAN MAKLUMAT

    Mengikut cerita Tuan Haji Nordin, beliau mula berjinak dengan batik sejak tahun 1963, di mana beliau bermula dengan membantu bapanya membuat batik dan kemudian telah keluar mencari pengalaman berniaga batik dengan bapa saudaranya. Setelah lebih empat tahun sebagai jurujual, Tuan Haji Nordin telah membuat keputusan untuk mengambil upah membuat batik sendiri, sekaligus mewarisi tradisi batik daripada bapanya. Beliau telah membuka tapak di Kampung Sireh dengan menubuh sebuah kilang dan diusahakan dengan dibantu oleh tiga orang pekerja menggunakan wang simpanannya sendiri. Beliau juga mengambil upah daripada pembatik-pembatik disekitar Kota Bharu.

Belia juga sentiasa mencari maklumat melalui bengkel dan seminar yang dianjurkan oleh pihak Kerajaan dan swasta bagi menambahkan lagi ilmu dalam bidang tersebut. Melalui bengkel dan seminar, penganjur  akan kongsikan idea mereka dalam menghasilkan tahap batik yang tinggi nilai komersialnya. Oleh itu, para pengusaha batik berjaya menghasilkan pelbagai corak sama ada bebas, abstrak atau tumbuh-tumbuhan mengikut gaya semasa dan terkini.

Di samping itu, Tuan Haji Nordin juga pernah menyertai pameran di ekspo kraftangan sama ada di peringkat negeri atau kebangsaan dan menempatkan beberapa orang wakil yang mampu memberikan maklum balas kepada para pelanggan dan pencinta batik.

8. BERORIENTASIKAN MASA DEPAN

    Belia bertanggungjawab mewujudkan kesedaran kepada orang ramai tentang pentingnya batik kerana ianya menggambarkan budaya kita sebagai orang  Melayu yang tidak dapat dipisahkan dengan batik selamanya. Pada tahun 2003 telah menyaksikan kejayaan besar dalam sejarah perniagaan bagi Tuan Haji Nordin. Setelah melalui pelbagai rintangan dan jatuh bangun di dalam industri batik serta mendapat persaingan yang sengit dari pengusaha-pengusaha batik profesional di sekitar Kota Bharu, beliau telah mengambil langkah  yang berani mengembangkan lagi empayar perniagaannya dengan menubuhkan WISMA NORDIN pada pertengahan 2003, di mana ianya terbahagi kepada beberapa cabang perniagaan, iaitu ruang pameran dan pusat jualan kraftangan (SHOWROOM NBSB), tempat penginapan dengan bilik berhawa dingin serta kemudahan yang selesa (PALOH INN), dewan untuk pelbagai kegunaan (DEWAN CENGKIH) dan sektor pemaju perumahan (NBM ENGINEERING & DEVELOPMENT) yang dibina di atas tapak dengan keluasan 2 ¼ ekar di alamat 74, Kg. Paloh Pintu Geng, 15050 Kota Bharu, Kelantan.  Pada masa yang sama, pihak kerajaan telah mengadakan kempen penggalakkan pemakaian batik di kalangan kakitangan kerajaan dan juga swasta sebagai sebahagian pakaian rasmi semasa bekerja. Hasil dari galakan daripada kerajaan juga, industri pembatikkan Malaysia telah menunjukkan perkembangan yang positif. Usaha ini disambut baik oleh seluruh pengusaha batik, dan pihak syarikat Tuan Haji Nordin juga tidak ketinggalan untuk menghasilkan produk yang lebih baik, mempelbagaikan corak dan fabrik kain demi memenuhi permintaan pasaran yang semakin meningkat.

9. KREATIF DAN INOVATIF

    Tuan Haji Nordin mewujudkan idea-idea baru untuk dihasilkan bagi menjamin mutu batik yang tinggi. Banyak peluang telah diketengahkan dan produk ini bukan sahaja setakat kain atau kemeja batik sahaja, beliau telah memperkenalkan produk baru berasaskan batik seperti lampu, kotak, pensel, payung dan pelbagai barangan lain yang mempamerkan ciri-ciri batik. Beliau juga menggunakan teknologi terkini dalam penghasilan batik dimana kebanyakan corak batik dihasilkan menggunakan komputer. Dengan pengguna teknologi terkini, Syarikat beliau berkemampuan mengeluarkan teknik lukisan batik secara digital. Mengikut beliau, sebenarnya banyak cara yang boleh diketengahkan dalam menghasilkan produk batik yang lebih berkualti dan bermutu.

KESIMPULAN

    Usahawan yang mengusahakan batik merupakan seseorang yang berfikiran kreatif, inovatif dan bersedia mengambil risiko dalam mengusahakan usaha teroka yang diceburinya. Usahawan akan cuba menghasilkan idea-idea perniagaan yang baru, mengoptimumkan penggunaan sumber-sumber yang sedia ada dalam membangunkan perniagaannya sehingga berjaya. Usahawan juga dikatakan mencipta kekayaan dari hasil usaha terokanya. Peranan usahawan adalah sangat penting dalam membina masyarakat yang sempurna dan sihat. Pihak kerajaan telah mewujudkan banyak program-program bagi menggalakkan penyertaan individu sebagai usahawan. Persediaan untuk menjadi usahawan bolehlah diibaratkan sebagai langkah bersiap sedia menuju medan perang. Individu yang terlibat hendaklah mempastikan bahawa mereka bukan sahaja mempunyai kelengkapan fizikal yang standing dengan musuh dalam bidang perniagaan yang akan diceburi tetapi juga mempunyai kekuatan spiritual dan mental yang seimbang dengan cabaran yang akan ditempuhi. Walaupun kerjaya sebagai usahawan sesuatu yang dianggap mencabar, namun pada masa yang sama hasil dan ganjarannya amatlah memberangsangkan.Untuk menjadi seorang usahawan yang berjaya, seseorang individu itu perlu mempunyai ciri-ciri unik seorang usahawan. Ciri-ciri inilah yang membezakan individu yang bergelar usahawan dengan bukan usahawan. Seseorang usahawan itu boleh menjadi seorang pengurus dan peniaga kecil, namun belum pasti mereka ini  boleh menjadi usahawan yang berjaya. Profil usahawan berjaya boleh dijadikan contoh dan sumber inspirasi kepada seseorang individu dalam mengejar cita-citanya menjadi usahawan berjaya dan cemerlang.